چشم انداز مطلوب بخش آب و فاضلاب در افق بیست سال آینده

دسترسی و برخورداری صد در صد جمعیت شهری و روستایی كشور به آب شرب و بهداشتی با معیارها و استانداردهای كمی و كیفی.
دسترسی و برخورداری كلیه شهرها و روستاهای مواجه با بحران زیست محیطی به سامانه های جمع آوری، تصفیه و دفع فاضلاب (حدود 60 درصد جمعیت شهری و 30 درصد جمعیت روستایی).
الزام تطبیق فرآیند تصفیه و دفع فاضلاب های صنعتی با استاندارهای ملی.
تحقق خودكفایی و خوداتكائی مالی واحدهای آب و فاضلاب در عرصه خدمات بر مبنای قیمت تمام شده.
دستیابی به ساختار اداری و مدیریتی كارآمد با هدف تسهیل و ارتقاء خدمات.
دستیابی به تعادل و حفاظت كمی و كیفی منابع آب شرب و بهداشتی با نگرش جامع زیست محیطی.
دستیابی به شاخص مطلوب هدررفت آب در تاسیسات تامین، انتقال و توزیع.
دستیابی به فن آوری پیشرفته و روزآمد برای نیل به بهره وری مطلوب از تاسیسات آب و فاضلاب.
گسترش باور همگانی برای آب بعنوان كالای اقتصادی بدون جایگزین و استفاده بهینه از آن بر پایه الگوی مصرف.
ایجاد بستر و زمینه مناسب برای تنوع بخشی در روشهای توزیع آب (گسترش صنایع بسته بندی و ایجاد سامانه های دو شبكه ای).
دستیابی به شرایط مساعد جهت مشاركت بیشتر بخش خصوصی در مراحل ایجاد و بهره برداری از تاسیسات آب و فاضلاب.
دستیابی به اهداف مدیریت تقاضا با تغییر نگرش از مدیریت مصرف به مدیریت تقاضا در بهره برداری از منابع آب (تعادل بخشی بین تامین و تقاضا).

محدودیتها

رشد جمعیت و افزایش تقاضا برای دستیابی به آب با كیفیت بهتر.
رشد تقاضا و تشدید رقابت بین نیازمندیهای آبی بخشهای مختلف (كشاورزی، صنعت و شرب).
عدم تناسب توسعه و استقرار مراكز جمعیتی و صنعتی با پتانسیل منابع آب تجدید شونده.
محدودیت منابع آب تجدید شونده و كاهش شاخص سرانه آب.
افزایش مصرف سرانه آب ناشی از ارتقاء سطح رفاه و بهداشت مردم.
بحران ناشی از خشكسالیها و نوسانات جوی و برداشت بیش از حد از آب سفره های زیرزمینی.
روند رو به رشد آلودگی منابع آب ناشی از عملكرد بخشهای مختلف صنعتی، كشاورزی و انسانی.
محدودیت منابع مالی جهت سرمایه گذاری.
عدم توازن بین تعرفه ها و قیمت تمام شده ناشی از اعمال محدودیتهای قانونی برای منطقی ساختن قیمت خدمات آب و فاضلاب.
محدودیتهای قانونی برای منطقی ساختن قیمت خدمات آب و فاضلاب.
عدم وجوددشرایط مناسب برای اعمال بنگاهداری اقتصادی در شركتهای آب و فاضلاب.
نگرش سنتی به آب به عنوان كالای ارزان و قابل دسترس.
افزایش قیمت تمام شده محصول بدلیل لزوم انتقال آب از دور دست و تصفیه آبهای با كیفیت پایین.

الزامات

رعایت معیارها و استانداردهای ملی در ارائه خدمات آب و فاضلاب.
توسعه تاسیسات تامین و توزیع آب شرب و بهداشتی و تاسیسات جمع آوری، دفع و تصفیه فاضلاب متناسب با رشد جمعیت در راستای توسعه شهرها و روستاها با رعایت معیارهای فنی.
استفاده از فن آوریهای پیشرفته در بهبود و ارتقاء کیفیت منابع آب.
تدوین ضوابط و اعمال مقررات تعیین و حفظ حرایم کمی، بهداشتی و زیست محیطی (کیفی) منابع آب.
تدوین و اعمال ضوابط و مقررات لازم جهت جلوگیری از ورود آلاینده های صنایع و واحد های آلوده کننده به منابع آب.
توجه به آمایش سرزمین در توسعه مراکز جمعیتی و استقرار صنایع با تاکید بر پتانسیل های آبی کشور (با تاکید بر جلوگیری از رشد و توسعه بی رویه جمعیت در شهرهای بزرگ).
استفاده از روشهای نوین و پیشرفته برای تصفیه آب و فاضلاب و اجرای طرحها و پروژه ها متناسب با شرایط اقلیمی.
استفاده از منابع آب غیر متعارف بمنظور افزایش بهره وری منابع محدود آب.
فراهم نمودن زمینه فنی و عملی برای بازچرخانی آب و جایگزینی پساب تصفیه خانه ها با آب کشاورزی با هدف تامین آب شرب و برقراری چرخه آب سالم در طبیعت.
اعمال الگوی مصرف آب همراه با تعرفه های ترجیحی متناسب با محدودیت ها و شرایط اقلیمی هر منطقه.
اولویت بخشی به اعمال روشهای فراگیر مدیریت تقاضا و مصرف آب نسبت به مدیریت تامین آب.
اولویت بخشی و الزام جدی به بازسازی و نوسازی تاسیسات آب و فاضلاب در جهت افزایش بهره وری و به حداقل رساندن هدر رفت آب.
لزوم گسترش استفاده از توان و قابلیتهای بخش خصوصی در ایجاد بهره برداری از تاسیسات آب و فاضلاب.
ضرورت تنوع بخشی به تامین منابع مالی مورد نیاز با تاکید بر فراهم نمودن زمینه مشارکت و سرمایه گذاری بخش خصوصی داخلی و خارجی.
طراحی و تدوین تعرفه های منطقی بر مبنای قیمت تمام شده در هر منطقه یا ملحوظ داشتن الگوی مصرف، سرمایه گذاریها و ...).
گسترش فعالیتهای پژوهشی و مطالعاتی و ایجاد ارتباط مستمر با مراکز علمی و دانشگاهی بمنظور آشنایی و بکارگیری فناوریهای پیشرفته.
شناسایی، تخصیص و حفاظت منابع آب با کیفیت مطلوب در نزدیکی شهرها با اولویت مصارف شرب و در صورت ضرورت رفع کمبود آب از منابع آب دورتر یا انتقال حوزه به حوزه با الزام به پیش بینی تمهیدات جبرانی برای آثار زیست محیطی.
آموزش همگانی برای اصلاح روشهای مصرف آب با استفاده از وسایل ارتباط جمعی بویژه صدا و سیما.
بکارگیری و گسترش نظام طرح و اجرا با تاکید بر بازرسی فنی و کنترل کیفیت در کلیه مراحل طراحی، ساخت، نصب و بهره برداری از تجهیزات.
لزوم بکار گیری وسایل اندازه گیری دقیق و سامانه تله مترینگ در مراکز تامین و مصرف آب با استفاده از فن آوری پیشرفته روز دنیا.

راهبردها

توجه به آمایش سرزمین در توسعه پایدار با محوریت منابع آب.
جامع نگری در بهره برداری از منابع آب با اولویت تامین آب شرب و بهداشتی نسبت به سایر مصارف کشاورزی و صنعتی و ...
اولویت بخشی به مدیریت تقاضا (مصرف) نسبت به مدیریت عرضه (تامین).
ارتقاء مستمر کیفیت عرضه خدمات آب و فاضلاب به مشترکین.
تهیه و اجرای برنامه جامع (ملی) حفاظت کمی و کیفی منابع آب شرب و بهداشتی.
تسریع در اجرای طرح های فاضلاب با هدف جبران عقب ماندگیهای این بخش در کشور.
ایجاد ساختار و تبیین و اعمال روشهای بازدارنده و پیشگیرانه از آلودگی منابع آب و پشتیبانی فنی و کارشناسی از روشهای صحیح دفع و تصفیه فاضلاب.
شناسایی و بکارگیری راهکارهای مناسب تجهیز منابع مالی با استفاده از ظرفیتهای دولتی، بخش خصوصی و خارجی متناسب با توسعه طرحها و پروژه ها.
ایجاد، تطبیق و رشد ویژگیهای بنگاهداری اقتصادی در شرکتهای عهده دار ارائه خدمات زیربنایی (آب و فاضلاب).
بهره گیری از کلیه شیوه های آموزش همگانی (از جمله رسانه های گروهی و ارتباط جمعی) بمنظور ارتقاء آگاهی و حساسیت های عمومی در ارتباط با مقوله آب و فاضلاب.
همسو نمودن توسعه شهرها و روستاها با ظرفیت ها و محدودیت های خدمات آب و فاضلاب هر منطقه.
ایجاد تحول در طراحی و اجرای تاسیسات آب و فاضلاب داخل منازل از طریق کنترل و تایید نظام مهندسی و فراهم نمودن بستر عملی جهت واگذاری انشعاب جداگانه به هریک از واحدهای آپارتمانها.
الزام به رعایت استاندارد کیفی در اجرای تاسیسات خدمات زیربنایی و تولید تجهیزات مورد نیاز، برقراری نظام بازرسی فنی و کنترل کیفی در کلیه مراحل طراحی و اجرای تاسیسات و تولید تجهیزات.
گسترش فعالیتهای پژوهشی و مطالعاتی در بخش و بکارگیری فن آوری پیشرفته با ملاحظات زیست محیطی بمنظور تحقق اهداف توسعه پایدار.
حمایت از مشاورین، سازندگان و پیمانکاران بمنظور افزایش مشارکت بخش خصوصی در فعالیتهای صنعت آب و فاضلاب.
توسعه ارتباط بین بخش آب و فاضلاب و مراکز علمی، تحقیقاتی و دانشگاهی داخلی و خارجی بمنظور بهره گیری مستمر از فن آوریهای پیشرفته.
بهره گیری از فن آوری اطلاعات (IT) در توسعه مدیریت بخش.
افزایش بهره وری نیروی کار از طریق ارتقاء دانش فنی و تخصصی و اعمال سامانه های انگیزشی.
حرکت در جهت رسیدن به مدیریت کیفیت فراگیر با استقرار و توسعه سیستمهای مدیریت کیفیت.
ایجاد سامانه های غیر متداول تامین و توزیع آب شرب مورد نیاز مصرف کنندگان در مناطقی که فاقد آب با کیفیت میباشد.